Jak podaje Światowa Organizacja Zdrowia każdego roku setki milionów osób ulega zakażeniom w placówkach służby zdrowia [1]. Duża większość zakażeń związanych z opieką zdrowotną przenoszona jest przez sprzęt, narzędzia i ręce, dlatego tylko poprzez zachowanie odpowiedniej higieny można liczbę tych zakażeń zmniejszyć. Najważniejszym sposobem w ograniczaniu rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych, przenoszonych zarówno w sposób bezpośredni tzn. pomiędzy osobami, jak i pośredni od osób do środowiska jest regularne i prawidłowo wykonane mycie rąk [2].
Mycie rąk umożliwia mechaniczne usunięcie drobnoustrojów znajdujących na powierzchni skóry i zapobiega ich przenoszeniu, pod warunkiem, że zastosowana zostałą skuteczna technika. W zależności od wymagań stanu czystości rąk należy wybrać jedną z trzech metod ich mycia: rutynową, higieniczną lub chirurgiczną technikę mycia rąk. W dzisiejszym wpisie omawiamy dwie pierwsze techniki.
Rutynowe mycie rąk
Rutynowe mycie rąk, zwane również zwykłym, klasycznym lub socjalnym, zapewnia codzienną ich czystość. Ma na celu usunięcie widocznych zanieczyszczeń i redukcję flory przejściowej
mniej więcej o 60-90%. Podczas mycia używa się zwykłego, nieantyseptycznego mydła,
najlepiej w płynie w ilości wystarczającej do otrzymania piany, które nanosi się na zmoczoną skórę rąk i nadgarstków. Rutynowe mycie przeprowadza się, przez co najmniej 10-15 sekund, energicznie pocierając ręce i następnie starannie spłukując je pod bieżącą wodą, przez następne 10-15 sekund. Po spłukaniu ręce należy osuszyć używając papierowych ręczników.
Klasyczne mycie rąk stosujemy: przed jedzeniem, piciem lub przygotowywaniem posiłków, po wyjściu z toalety, po powrocie do domu, po kontakcie ze zwierzętami, po jakichkolwiek czynnościach porządkowych, po pracy i zawsze kiedy ręce są brudne, a w przypadku personelu medycznego dodatkowo przed wszystkimi rutynowymi pracami w oddziale i po ich zakończeniu.
Mycie higieniczne stosowane jest głównie w placówkach służby zdrowia i różni się od mycia rutynowego tym, że stosuje się znormalizowane procedury, a do mycia używa się środków antyseptycznych.
Higieniczne mycie rąk [3]
Celem higienicznego mycia rąk jest usunięcie przejściowej flory bakteryjnej oraz chemiczne odkażanie rąk. Technika ta jest stosowana:
- przed założeniem i po zdjęciu rękawiczek,
- przed i po wykonaniu procedur medycznych (zabiegowych, diagnostycznych),
- przed i po pracy w izolatce,
- po opuszczeniu boksów izolujących pacjentów z chorobą zakaźną,
- po kontakcie z materiałem zakaźnym i skażonym (w tym zużyty sprzęt i środki indywidualnej ochrony pracownika).
Sposób higienicznego mycia rąk:
- Zmoczyć ręce i nadgarstki ciepłą wodą.
- Na dłonie nanieść 3 – 5 ml płynnego mydła.
- Myć skórę rąk przez 20 – 30 sekund — czynność mycia rąk należy wykonywać zgodnie z techniką opracowaną przez prof. G. A.J. Ayliffe’a, zatwierdzoną przez Europejski Komitet Normalizacyjny CEN Rys.1.
Rys. 1. Źródło: https://ochronapracy.wum.edu.pl/.../instrukcja_mycia_i_dezynfekcji_rak
- Pocieranie wewnętrznych części dłoni.
- Pocieranie wewnętrzną częścią prawej dłoni o grzbietową część lewej dłoni, a następnie zmienionej kolejności – wewnętrzną częścią lewej dłoni o grzbietową dłoni prawej.
- Pocieranie wewnętrznych części dłoni z przeplecionymi palcami, aż do zagłębień między palcami.
- Pocieranie górnych części palców prawej dłoni o wewnętrzną część lewej dłoni z palcami złączonymi, a następnie odwrotnie.
- Obrotowe pocieranie kciuka prawej dłoni o wewnętrzną część zaciśniętej na niej lewej dłoni, a następnie odwrotnie.
- Obrotowe pocieranie
IV. Ręce starannie osuszyć ręcznikiem jednorazowego użycia
V. Użyć środek antyseptyczny w ilości zalecanej przez producenta i wycierać do wyschnięcia
Zasady:
- Przed myciem i dezynfekcją rąk zdejmuje się biżuterię i zegarek.Paznokcie nielakierowane i krótko obcięte.
- Skóra dłoni bez zmian chorobowych i mikrourazów.
- Zawsze dokładne spłukanie mydła z rąk pod bieżącą wodą.
- Ręce osuszamy dokładnie ręcznikiem jednorazowym.
- Przestrzegać czasu działania preparatu antyseptycznego.
- W przypadku częstego mycia rąk należy zastosować środek pielęgnacyjny i dokładnie wmasować w czystą, osuszoną skórę.
- W przypadku ograniczonego zanieczyszczenia skóry (np. krwią) w pierwszej kolejności należy zanieczyszczenie usunąć gazą i użyć preparatu odkażającego, który powinien pozostać na skórze przez czas określony przez producenta.
NETOGRAFIA:
[1] http://www.cmj.org.pl/clean-care/higiena-rak-wytyczne-who-draft.pdf
[2] http://fpn.sum.edu.pl/archiwum/publikacje/2007/publikacja5_nr9_2007.pdf
[3] https://www.opiekunowie.eu/2014/10/higieniczne-mycie-rak.html.