Do poparzenia skóry dochodzi w wyniku oddziaływania wysokich temperatur, żrących substancji chemicznych, energii elektrycznej lub promieni słonecznych. W zależności od tego, jak głębokie są uszkodzenia skóry, wyróżnić możemy trzy stopnie poparzenia. W większości przypadków poparzenia możemy leczyć domowymi sposobami. Dowiedz się, jak udzielić pierwszej pomocy osobie poparzonej i kiedy konieczna jest pomoc lekarza.
Rodzaje i stopnie oparzeń
Do poparzenia skóry może dojść w wyniku oblania wrzątkiem, zbyt długiej ekspozycji na promienie słoneczne, kontaktu ze żrącymi środkami chemicznymi lub w trakcie użytkowania wadliwej instalacji elektrycznej. Rozróżniamy cztery rodzaje oparzeń:
- oparzenia termiczne – wywołują je para wodna, gorąca woda, wrzątek, żelazko, rozgrzany tłuszcz, ogień
- oparzenia elektryczne – do porażeń prądu może dojść w wyniku eksploatacji wadliwej instalacji elektrycznej lub w wyniku porażenia piorunem
- oparzenia chemiczne – do żrących substancji zaliczamy kwasy, zasady i sole metali ciężkich
- oparzenia radiacyjne – należą do nich oparzenia słoneczne, a także oparzenia promieniami RTV
Pamiętać należy, że do poparzenia skóry może dojść, gdy poddamy ją działaniu 42 stopni Celsjusza – w tym przypadku tkanka zostanie uszkodzona po 6 godzinach. Nie musimy więc oblać się wrzątkiem, by dotkliwie poparzyć skórę. Im wyższa temperatura, tym uszkodzenie tkanek będzie większe:
- I stopień poparzenia – towarzyszą mu bolesne pieczenie, zaczerwienienie skóry i niewielki obrzęk. Poparzenie goi się kilka dni, nie pozostawia blizny. Uszkodzeniu ulega jedynie naskórek.
- II stopień poparzenia – oprócz bólu, zaczerwienienia skóry i obrzęku, pojawiają się także pęcherze z płynem surowiczym, które stanowią biologiczny opatrunek. Aby nie doszło do zakażenia, pęcherzy tych nie wolno samodzielnie przekuwać. Uszkodzony zostaje naskórek i fragment skóry właściwej.
- III stopień poparzenia – w przypadku tego poparzenia dochodzi do martwicy skóry. Na powierzchni pojawiają się żółte lub białoszare strupy. Uszkodzone zostają tkanki w głębokich warstwach skóry, pod skórą, czasami poparzenie sięga aż do kości.
Oparzenia – pierwsza pomoc przy lekkich oparzeniach
W przypadku lekkich poparzeń wizyta u lekarza nie jest konieczna. Właściwie przeprowadzona pierwsza pomoc pomoże uśmierzyć ból i zapobiec rozwinięciu się zakażenia. Do lekkich poparzeń zaliczamy poparzenia I stopnia oraz poparzenia II stopnia na obszarze ciała mniejszym niż 15% (10% u dzieci).
Pierwszą pomoc przy lekkich poparzeniach zaczynamy od zdjęcia biżuterii i ubrań z poparzonej części ciała, zanim pojawi się obrzęk. Następnie poparzone miejsce schładzamy przez 15 minut pod bieżącą, chłodną wodą. Strumień wody należy skierować tuż obok uszkodzonych tkanek tak, by woda spływała po poparzeniu. Do schładzania oparzenia możemy wykorzystać także hydrożelowy opatrunek – nie używamy natomiast zimnej wody ani lodu. Dodatkowo poparzenia termiczne i słoneczne możemy złagodzić, stosując Panthenol. Nie wolno natomiast smarować ich tłuszczami czy maściami. Schłodzone miejsce należy opatrzeć, wykorzystując jałowy gazik i dziany bandaż. Opatrunek należy zmieniać przynajmniej raz na dobę. Po zagojeniu się rany miejsce, które uległo poparzeniu warto smarować maścią na blizny.
Domowymi sposobami nie wolno leczyć poparzeń średnich i ciężkich – tak duże uszkodzenia tkanki wymagają interwencji lekarza, często hospitalizacji, a nawet przeszczepu skóry.